اشعار فردوسی در مورد حمله اعراب به ایران

چو بخت عرب بر عجم چیره شد            همی بخت ساسانیان تیره شد

پر آمد ز شاهان جهان را قفیز [پیمانه]          نهان شد ز رو گشت پیدا پشیز

همان زشت شد خوب، شد خوب زشت            شده راه دوزخ پدید از بهشت

دگرگونه شد چرخ گردون بچهر                      ز آزادگان پاک ببرید مهر

به ایرانیان زار و گریان شدم                        ز ساسانیان نیز بریان شدم

دریغ آن سر و تاج و اورنگ و تخت          دریغ آن بزرگی و آن فرّ و بخت

کزین پس شکست آید از تازیان                          ستاره نگردد مگر بر زیان

چو با تخت، منبر برابر شود                         همه نام بوبکر و عمّر شود

تبه گردد این رنجهای دراز                     نشیبی دراز است پیشش فراز

نه تخت و نه دیهیم بینی نه شهر                   ز اختر همه تازیان راست بهر

ز پیمان بگردند وز راستی                    گرامی شود کژّی و کاستی

رباید همی این از آن، آن ازین                           ز نفرین ندانند بازآفرین

نهانی بتر زآشکارا شود                                دل مردمان سنگ خارا شود

شود بنده بی هنر شهریار                   نژاد و بزرگی نیاید به کار

به گیتی نماند کسی را وفا                        روان و زبانها شود پر جفا

از ایران و از ترک و از تازیان                    نژادی پدید آید اندر میان

نه دهقان، همه ترک و تازی بود               سخنها به کردار بازی بود

نه جشن و نه رامش، نه گوهر نه نام              به کوشش ز هرگونه سازند دام

بریزند خون از پی خواسته                   شود روزگار بد آراسته

زیان کسان از پی سود خویش                       بجویند و دین اندر آرند پیش

ز پیشی و بیشی ندارند هوش                     خورش نان کشکین و پشمینه پوش

چو بسیار از این داستان بگذرد                     کسی سوی آزادگان ننگرد

یکی نامه ای بر حریر سفید                        نوشتند پر بیم و چندی امید

به عنوان بر از پورِ هرمزد شاه                   جهان پهلوان رستم کینه خواه

سوی سعد وقاص جوینده جنگ                     پر از رأی و پر دانش و پر درنگ

به من بازگوی آنکه شاه توکیست             چه مردی و آیین و راه تو چیست

به نزد که جویی همی دستگاه                    برهنه سپهبد برهنه سپاه

به نانی تو سیری و هم گرسنه                    نه پیل و نه تخت و نه بار و بُنه

ز شیر شتر خوردن و سوسمار                 عرب را به جایی رسیده ست کار

که تاج کیان را کند آرزو                      تفو باد بر چرخ گردان، تفو!

شما را به دیده درون شرم نیست               ز راه خرد مهر و آزرم نیست

بدین چهر و این مهر و این راه و خوی            همی تخت و تاج آیدت آرزوی

جهان گر به اندازه جویی همی                        سخن بر گزافه نگویی همی